Professor van Egmond helpt het ministerie

De onderstaande mail stuurde ik op 13 juni 2022 naar Professor Marjolein van Egmond, die zich door het ministerie liet Interview Van Egmond VWS die de wetenschap bepaald niet lijken te dienen. Helaas gaf ze geen antwoord.

****************************************

Gaslighting our way through a pandemic

The Dutch pandemic response is a masterclass in framing and gaslighting. Published on June 14th 2020.

After initially responding slowly to the Corona outbreak, the Dutch Government unveiled a “Herd immunity” strategy in mid-March, using terminology usually reserved for commercial cattle. The strategy was going to allow more infections and deaths than in other countries which suppress the virus as much as they can (using mass testing and isolation and the like). Such a “let it rip but not too fast” policy is thus a hard sell, and requires very astute communication with the public. Let’s look at how astute.

Prime Minister Mark Rutte kicked off with a masterstroke in his National Address on March 16. In the first such address in nearly half a Century, his policy was presented in a solemn setting as the fair compromise between “one year of lockdown” and “chaotic spread”. The other option of suppression of the virus, the approach most countries chose, was not even mentioned. Brilliant. And how about this one: "this will build a protective wall around the vulnerable". This soon turned out to be a coffin as many care homes were cleared of inhabitants by the virus. But no video of that ever made it to prime-time TV, so all was well in the low lands.

There was universal adulation in the polls and newspapers. A true statesman has risen! The next day, some people calculated on the back of an envelope that controlled spread would result in 50,000 to 100,000 deaths. Within a day, RIVM (Dutch CDC) reframed Herd Immunity as a "consequence", not a goal. All protest faded away. Hallelujah!

Testing is the last thing you want to do if you want to make your Immunity policy look good and prevent people from calling in sick at work. After some pizza delivery guy mentioned to a Member of Parliament that Germany was doing a lot of testing, which did sound good, the Swiss pharmaceutical company Roche became the scapegoat. Those sneaky capitalists are not releasing the testing formula! They sort of had already, and laboratories had plenty of capacity anyway. Public Health Minister Hugo De Jonge therefore promised mountains of testing capacity by April. Note that he said “more capacity”, not “more testing”. And the testing never came. Kudos to Hugo!

The Netherlands soon started to lead the world in Covid-19 deaths. But the hospitals held out! This was because old and frail people never really made it to hospital, often for good reasons, but perhaps sometimes for less good reasons. In fact, statistical analysis shows hospital capacity would have been exceeded 4 times under regular admission policies. Stories abound of people being removed from ambulances after the paramedic heard about a Covid diagnosis. Something for the inevitable Parliamentary Inquiry and/or criminal investigation. But for now everything is (seems?) under control, and that is how we like to see it on the lower reaches of the Rhine and Meuse rivers.

In the meantime, Parliament was still silently hoping for a containment policy, and was asking more and more (cautious) questions. Are we going to, like, maybe, try to fight the outbreak? The cabinet reacted quickly by a program to develop an app. Let’s give the virus hell! After three weeks of arguing about privacy, Bluetooth and Singapore, the plan was dead. As dead as 10,000 people.

The mass die-off was very inconvenient, so the Government (or its “independent advisers”, the MDs (and only MDs) who defend Government policy in Parliament, manage the outbreak and run Community Health units too) decided to show a graph that compares The Netherlands with the hardest hit countries only. They may also have misnamed a few data points in the chart. They did this once, a second time (but were forced to apologize) and then a third time. Lying to Parliament, some of us still remember that to be a political capital crime. No longer.

Healthcare workers, meanwhile, began to wonder behind the scenes whether face masks were perhaps more welcome than cute applause. Nurses are often not even allowed to protect themselves during work, but the Government came up with the innovative “we’ve run out of ‘em!”. Well, not for four months we didn’t, and not in any physical or online store, but we’ll leave the media to figure that out for themselves. The authorities assumed hell will freeze over before they do that. They were right.

When the ICUs seemed to have a little space available in May, we needed to put the pedal to the metal: the spread of the virus requires a little tempo. We’re opening the schools! Children are very good transmission vectors and teachers are put in serious danger, but if you keep insisting on “kids don't get very sick themselves” (?) you’re off to Boardwalk without stopping at Go To Jail.

Meanwhile, the whole world has realized that masks are very useful. The Dutch know this better than anyone, because our own RIVM demonstrated in 2009 and 2010 that even tea towels in front of your mouth can stop an epidemic. On their own. That is bad news for immunity buildup. In quick succession the authorities came up with the not very honest "masks are useless" to the innovative "false sense of safety" and then the proven classic "shortages". You read it correctly, shortages of tea towels or scarves. The media are still figuring that one out, without trying to.

The Dutch don’t count Covid deaths unless somebody dies after being tested. This lowered death statistics, although 6,000 registered dead in a country of 17 million is still quite an achievement. Activists against mass death resorted to excess mortality statistics, which showed about 10,000 people had died of Covid. This put the Netherlands in shared third place worldwide, according to the New York Times. That didn’t look good, so now the excess mortality statistics have been changed to an arcane formula that has already “saved” some 2,000 deaths. This happened after the directors of the Ministry, the CBS statistical agency and the Sanquin research group (carrying out Herd Immunity tracking) swapped positions. Which is a coincidence.

The best bit came at the end. Prime Minister Rutte claimed, in Parliament, that he had never made a speech about Herd Immunity. Which is true, unless you count the National Address of March 16thwhich had immunity buildup towards the nirvana of Herd Immunity as its centerpiece. He mentioned it six times, which is not far from zero times. And so misleading and lying became gaslighting. A direct attack on the truth, on which any concept of reason, democracy or Rule of Law is based.

And so we can conclude the Dutch Government afforded us a free master class in propaganda (though it wasn’t free for the 10,000 deceased or the economy). An eccentric and murderous policy has been presented as inevitable. Unattractive options were hidden, as was information about the trail of destruction of the “managed” outbreak. With such tactics, and a loyal press, you don't even have to lie to mislead the compliant media and Parliament. Most importantly, potential opponents are constantly on the defensive with discussions about privacy, or how much is being tested and how infectious children are. All this while entire wards of nursing homes became infected and deaths topped world league tables.

The calls for suppression of the virus with relatively cheap test-trace-isolate and masks in public buildings are growing louder, but little points to a major policy change. Chief advisers are still mumbling quite audibly about building up Herd Immunity. Any policy change would of course be very painful for the Government, if perhaps less painful than for millions of future infectees. But at least they won’t be called to testify or report to detention centers.

So why is nobody stopping this? A key feature of Dutch society is trust in Government, perhaps stronger than anywhere else. People cannot fathom that their bodies have been claimed by the authorities for a giant medical experiment, so they choose to disbelieve the evidence of their own eyes.

Foreign media and Governments also seem be putting no pressure on Rutte, even though the Netherlands is reneging on its Treaty obligations to stop “pooping in the pool”. If we tested like our neighbors do and counted our deaths, Angela Merkel would probably give us a call or just shut the (currently basically non-existent) border. It is true that only about 100 people remain in ICUs nationwide, but this figure would be much higher in countries where people are generously allowed in, and the Reproduction Number has risen above 1 again, as per plan.

It looks like the Dutch are again capitalizing on our image of being competent, liberal and reasonable. An image that stands us in good stead when we grossly abuse the rights of refugees and curb the rights of sex workers and Muslims while trying to attract tourists to our reasonable and relaxed lands.

In short, we can expect many more propaganda and gaslighting gems in the coming months. Watch this space!

Rutte, geef gewoon toe dat je naar immuniteitsopbouw streeft

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op 19 mei 2020 op Frontaal Naakt.

De officiële toespraak tot het volk van premier Mark Rutte op 16 maart werd goed ontvangen. Wel was er kritiek op zijn streven naar “groepsimmuniteit”, wat betekent dat zo’n 60 procent van de bevolking besmet (en vaak ernstig ziek) moet worden om de rest te beschermen. De groepsimmuniteit is kort daarna ingetrokken als doelstelling. Er werd de afgelopen week zelfs gesproken over indammen van het virus, de keuze van bijna alle andere landen. Toch blijven het kabinet en zijn Outbreak Management Team maar praten over het laten “voortkabbelen” van het virus. Wat is de strategie nou? En waarom die onduidelijkheid? 

Het is belangrijk zich te realiseren dat een officiële toespraak van een premier (de eerste in bijna vijftig jaar) een enorm gewichtige gebeurtenis is, en dus ook uitstekend voorbereid. Wat hij daar (helder en uitgebreid) heeft gezegd is, tot het door hemzelf wordt herroepen, ons beleid. En als hij daar iets zou zeggen wat hij niet meent, zou dat een enorm schandaal zijn. Ook is in zo’n enorme crisis duidelijkheid over de richting van de strategie wel het minste wat een volk kan vragen. 

Semantische woordspelletjes

Toch is er allerlei twijfel. Een flink deel van de air-time in de afgelopen weken werd besteed aan het meegaan in de gedachte van het kabinet dat zijn gecontroleerde verspreiding toch ook wel indammen is. Maar het grootste deel van het bos afgeremd laten afbranden is niet hetzelfde als nu blussen om het vuur zoveel mogelijk uit te krijgen. Gelukkig gaat de linkse oppositie hier niet meer in mee en vraagt ze nu helder of het indammen is of uitrazen. De linkse oppositie werd vorige week boos toen Rutte weigerde kleur te bekennen en beschuldigde onze eerste minister van “semantische woordspelletjes”. 

Daarmee blijft de oppositie echter wel meespelen in de andere twijfel die het kabinet lijkt te willen scheppen, over welke strategie er nou eigenlijk wordt gevolgd. Een twijfel die gerust opzij gelegd kan worden. In vrijwel ieder optreden van leden van het RIVM en het OMT in de Kamer en media is geduldig uitgelegd dat het virus moet “voortkabbelen”, dat meer uitgeziekte mensen meer weerstand in de bevolking opleveren (daar is de groepsimmuniteit weer) en dat er gemikt wordt op besmetting van liefst jonge mensen. Doorbranden en blussen als het te snel gaat, niet gewoon uitblussen.

Maskerdiscipline

Woorden spreken zwakker dan daden. En die wijzen slechts één kant op. Als je wilt indammen ga je massaal testen. In Nederland, ondanks de beloftes over meer testcapaciteit, daalt het aantal tests al weken. Maskerdiscipline is een goedkope en doorslaggevend goede maatregel om een epidemie tot stilstand te brengen, zei het RIVM zelf in 2010. Maar het wordt al maanden tegengehouden voor gewone burgers en zelfs zorgpersoneel. En waarom zou je? Bij gecontroleerde verspreiding zijn tests en maskers maar een dure afleiding en stellen het onvermijdelijke uit: de meeste Nederlanders krijgen Covid-19. 

Nu gaan de scholen open en worden maatregelen versoepeld, terwijl experts vaststelden dat maar één of twee weken extra volhouden met de strenge maatregelen het land grip op het virus had gegeven. Daarmee is ook niet voldaan aan de voorwaarden voor versoepeling van het OMT: uitgebreid testen en contactonderzoek. Hoewel, er zijn wel een miljoen seropositiviteitstests besteld. Maar die heb je nodig om (groeps-)immuniteit te meten, niet de uitbraak in te dammen. En er is een “kwartslachtig” bron- en contactonderzoeksysteem bedacht met McKinsey, het eerste ooit dat bedoeld is om een epidemie niet in te dammen.

Massale sterfte

De duidelijkste aanwijzing dat het kabinet vol op het uitraasbeleid zit, is het voornemen om 1.700 IC-bedden bij te bouwen. Dit is onderdeel van een berekening over hoe we in drie jaar naar de 60 procent besmetting kunnen raken (is daar die groepsimmuniteit nou weer?). De voornemens betekenen dat het kabinet plant voor een twee à drie keer hogere golf van infecties dan in afgelopen april. Met dus ook dubbel zoveel sterfte. Als indammen onderdeel van de plannen was, zouden we over enkele weken hooguit enkele honderden Covid-IC-bedden nodig hebben, minder dan momenteel. 

De twijfel die het kabinet heeft doen ontstaan over het verschil tussen indammen en verspreiden, en of haar strategie indammen of verspreiden is, heeft ons volk tekort gedaan. Het is bedoeld om beleid af te schermen dat vanwege de verwachte massale sterfte denkelijk niet populair zou zijn. Het heeft ook debat en oppositie onmogelijk gemaakt, want je kunt mensen niet van je gelijk overtuigen als mensen niet eens erkennen dat er iets is om tegen te zijn. De woorden van de oppositie geven hoop dat het kabinet aanstaande woensdag helder kleur zal moeten bekennen.

De Coronastrategie van het kabinet is een masterclass in gaslighting

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op 30 april 2020 op Frontaal Naakt.

Het kabinet wil het coronavirus gecontroleerd laten verspreiden door de bevolking. Misschien een verstandige keuze, maar dat gaat voorlopig wel meer doden opleveren dan in landen als Duitsland, die met massaal testen en contactonderzoek het virus zoveel mogelijk proberen in te dammen. Hoe verkoop je zo’n beleid? Met slimme communicatie natuurlijk. Hele slimme communicatie, zelfs.

Rutte trapte meteen af met een meesterzet: De Speech van 16 maart. Zijn beleid werd in een plechtige setting als het redelijke midden tussen “een jaar lockdown” en “chaotische verspreiding” gepresenteerd. De andere optie, de Duitse, werd niet eens genoemd. Geniaal. Met het in de wetenschap eigenlijk onbekende “mikken op groepsimmuniteit” werd de indruk gewekt dat er licht gloort aan het einde van de tunnel. En wat denk je van deze: “we bouwen een muurtje om de kwetsbare mensen heen”. Een kistje eigenlijk, bleek al gauw.

Er was bewieroking alom. Een staatsman is opgestaan! De dag erna rekende iemand op een bierviltje uit dat gecontroleerd uitrazen iets van 100.000 doden oplevert. Binnen een dag presenteerde het RIVM de groepsimmuniteit als “gevolg”, niet als doel. De hooivorken bleven op stal.

Massaal testen

Nadat een pizzabezorger iets tegen een Kamerlid zei over dat Duitsland wél veel testen doet, werd de farmaceut Roche de zondebok. Ze geven de testen niet vrij! Dat deden ze wel. Minister De Jonge, die met zijn verspreidingsbeleid weinig heeft aan massaal testen, beloofde dus maar gauw bergen testcapaciteit in april. Let op: meer capaciteit, niet meer testen. Die er ook niet kwamen. Op 29 april herhaalde minister Slob deze aanpak nog een keer. Slim gevonden, toch?

Al gauw begon Nederland zich qua dodenaantal stabiel in de wereldtop te nestelen. Maar de IC’s hielden het! Dit lukte eigenlijk vooral omdat doodzieke mensen “in goed overleg met de patiënt” meestal de binnenkant van een ziekenhuis niet zagen, vaak terecht maar misschien soms ook minder terecht. Iets voor de onvermijdelijke Parlementaire Enquête, maar nu is/lijkt alles onder controle, en zo zien we dat graag aan de benedenloop van Rijn en Maas.

De Kamer blijft ondertussen toch stilletjes hopen op een indambeleid, en komt met steeds meer voorzichtige vragen. Gaan we nog een keertje virus jagen eigenlijk? Het kabinet lanceert onze eigen polder-App. We geven het virus van katoen! Drie weken soebatten over privacy, Bluetooth en Singapore later is het plan dood. Net als minstens 10.000 mensen, trouwens.

Mondkapjes

Zorgmedewerkers begonnen zich ondertussen achter de schermen af te vragen of ze niet meer aan mondkapjes hebben dan aan schattig applaus. Vaak mógen verplegers zich niet eens beschermen tijdens hun werk, maar het kabinet komt met het innovatieve “ze zijn op!”. Nou ja, niet al drie maanden lang natuurlijk, en ook niet op Praxis.nl, Bol.com of Ali Express, maar dat mogen de media zelf uitzoeken. De hel bevriest voor ze dat doen, weet het kabinet.

Als de IC’s begin mei ruimte lijken te gaan krijgen kan gas gegeven worden, want verspreiden kan en moet met een beetje tempo. De scholen open! Kinderen zijn met hun geklit hele goede verspreiders, docenten komen in gevaar, maar als je maar blijft hameren op “kids worden zelf niet erg ziek” kun je via Vrij Parkeren door naar de Kalverstraat.

Ondertussen heeft de hele wereld door dat maskers voor iedereen erg handig zouden zijn. Dat weten wij in Nederland heel goed, want ons eigen RIVM heeft al in 2009 en 2010 aangetoond dat zelfs theedoeken voor je mond een epidemie in hun eentje kunnen stoppen. Dat is lastig als je gecontroleerd wilt verspreiden. Snel volgt op het niet erg eerlijke “maskers helpen niet” het innovatieve “schijnveiligheid” en dan de beproefde klassieker “tekorten!”. U leest het goed, tekorten aan theedoeken of sjaals. En de media zagen dat het goed was.

Als je tegen al je eigen voorwaarden in de scholen open wilt om een beetje gas te geven met verspreiding kun je niet langer doen alsof je indamt. Een onbekend lid van het Outbreak Management Team van de rijksoverheid verschijnt bij de altijd sympathieke Eva Jinek en presenteert uitrazen als voldongen feit. De ophef daarna scoort 0,0 op de schaal van Richter.

Besmettelijkheid van kinderen

En zo hebben we een masterclass in propaganda in actie gezien sinds januari. Gaslighting zelfs. Een in de wereld uniek beleid is gepresenteerd als onvermijdelijk. Onaantrekkelijke opties werden verborgen. Met woordgeintjes hoef je niet eens te liegen om de volgzame media en Kamer te misleiden. En het belangrijkste: potentiële tegenstanders zijn voortdurend in het defensief gedwongen met discussies over privacy, hoeveel er getest wordt en besmettelijkheid van kinderen. Terwijl hele afdelingen van verpleeghuizen besmet raakten en Duitsland relatief tien keer minder minder doden moet betreuren.

Pas nu komen oppositiefracties in de Tweede Kamer met de openlijke eis aan indamming te gaan doen. Maar het is al bijna te laat om koers te wijzigen, en dat hoeft een zo populair kabinet ook niet. Mission Accomplished!